Toplumsal Olaylar Sonrası Çocuklara Nasıl Davranılmalı?
Ülkemizde zor günler yaşadığımız bu dönemlerde biz yetişkinler bile yaşananları anlamlandırmada zorlanırken sizce çocuklarımız neler hissediyor ve neler yaşıyor?
Çocuklarımızın olanları anlayamadıklarını ve ilgilenmediklerini düşünebiliriz, belki de gerçekten ilgisiz gözüküyorlar ama yaşanan bazı şeyleri tam olarak anlamasalar, gördüklerini duyduklarını küçücük dünyalarında nerelere koyduklarını kestirmek mümkün değil. Gelin kısaca bu zor günlerde çocuklarımıza nasıl destek olabileceğimize bir göz atalım.
Önce kendi bedensel ve duygusal durumlarımızı kontrol etmelisiniz
Her zaman dediğimiz gibi anne-babalar çocuklarının dış dünyaya açılan kapılarıdır. Bu nedenledir ki yaşanan terör olayları karşısında önce sizlerin duygu kontrolünüzü sağlamanız ve kendinizi sakinleştirebilmeniz, daha sonra da sakin ve güven verici bir ses tonu ile yanınızdaki çocuğunuza merak ettiklerini kısaca açıklamanız gereklidir. Çocuğunuza maruz kaldığı durumlar karşısında (olayların içinde birlikte kalmış ya da haberlerde birlikte izlemiş olabilirsiniz) bedeninde ne gibi değişiklikler olduğunu (kalbim hızlı çarpıyor, ellerim titriyor.. gibi) ve neler hissettiğini sorarak paylaşımda bulunmasını sağlamalısınız. Ayrıca birlikte yaşadığınız durumların sizde uyandırdığı duyguları da kısaca çocuğunuza anlatmalısınız. Böylece bu tür olaylardan sonra herkesin bedensel ve duygusal olarak farklı şeyler hissedebileceğini ve bunun normal olduğunu çocuğunuzun kavramasını sağlamış olacaksınız.
Haber izlerken yanınızda çocuklarınızın olduğunu unutmayın
Haberleri izlemek evimizin en önemli aktivitelerinden, hele de ülkemizin zor dönemler yaşadığı bu günlerde. Ama televizyon izlerken çocuğumuzun da yanımızda olduğunu unutmamalıyız. 3 yaşına kadar çocuğunuzla birlikte haberleri izlememeniz bir yöntem olabilir. Ancak daha büyük yaşlardaki çocuklarınızı korumak için evde hiç haber izlememek doğru bir tercih olmayabilir, bunu yerine çocuklarımız yanımızdayken haberlerin içerdiği kanlı ve şiddet içerikli görüntüleri kontrol etmeye çalışabilirsiniz. Çocuklarınız sizin izlediğiniz haberleri tam olarak anlayamadıklarını düşünerek ayrıca açıklama ihtiyacı duymayabilirsiniz. Ancak anlamlandıramadığımız şeyler bizlerde daha fazla güvensizlik duygusu oluşmasına neden olacağından, çocuklarınıza gördüğü olaylar ile ilgili kısa ve net cümlelerle, somut ifadeler kullanarak anlayabilecekleri şekilde açıklamalarda bulunmalısınız. Çocuğunuza yaşanan olayları tüm ayrıntıları ile anlatmak yerine anlayabileceği basit şekilde anlatmayı tercih ederek, her zaman aklındaki soruları sorabileceğini belirtmeyi de unutmamalısınız.
Çocuklarınız farklı yerlerden farklı şeyler duyabilir
Siz çocuğunuzun pek çok olumsuz durumdan korumaya çalışsanız da, çocuğunuz sosyal yaşam içinde haberdar olmasını istediğiniz bazı şeyleri duyup görebilir. Doğru ve yanlış bilgileri çocuğunuzun ayırt etmesi zordur. Bu sebeple siz anne-babalar çocuğunuzun düşündüğü her şeyi sabırla dinlemeli, aklına takılan sorulara gereksiz ayrıntılara girmeden anlayabileceği şekilde doğru cevaplar vermelisiniz. Her şeyin aile ortamında konuşulabiliyor olması, çocuğunuzun kendini güvende ve rahat hissetmesini sağlayacaktır.
Çocuklarınızla mutlaka oyun oynayın
Çocuklar kendilerini biz yetişkinler gibi sözel olarak ifade etmekte zorlanabilirler. Ancak oyunlar onların kendilerini en iyi ifade yollarından biridir. Bu sebeple çocuklarınızın yaşanan olaylardan etkilenmesi durumunda bunu oyunlarına yansıttıklarını görebilirsiniz. Lütfen endişelenmeyin, yapacağınız şey çocuğunuzun kurduğu oyuna, yönlendirmeden uzak, onların istediği şekilde dahil olmak olmalıdır. Çocuğunuz aynı oyunları tekrar tekrar oynamak isteyebilir. Bu bir sağaltım yöntemidir. Sabırla çocuğunuzun istediği şekilde oyun kurmanız onun duygusal olarak rahatlamasını sağlayacak, çocuğunuzun bir süre sonra bu oyunları oynama isteği kalmayacaktır. Oyun yönteminin yanı sıra birlikte istediği konuda resim yapmak ve resim üzerinde konuşmakta çocuğunuzun bu süreci sağlıklı şekilde atlatmasına yardımcı olabilir.
Günlük rutinlerinizi değiştirmeden yaşamınıza devam edin
Günlük rutinler çocuğunuzun kendini güvende hissetmesini sağlar. Bu nedenle çocuklarınızın rutinlerini değiştirmemeye dikkat etmek önemlidir (yemek saati, uyku saati, kendi odasında uyuması gibi). Sizin günlük yaşamınıza devam ediyor olmanız, onun bu sürece uyum sağlamasını kolaylaştıracaktır.
Tabi her şey burada bitmiyor. Çocuğunuzun davranışlarını gözlemlemeye devam. Çünkü yapılan her şeye rağmen çocuğunuzun normalden farklı bazı davranışlar sergilemeye devam ettiğini gözlemleyebilirsiniz (aşırı kaygı, uyku bozuklukları, alt ıslatma, ilgi duyduğu şeylerde isteksizlik.. gibi). Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda, mutlaka bir uzman desteği almaya ihtiyaç var demektir.
