Yaygın Eğitim Nedir?
Örgün eğitim alamamış kişilerce araştırılan yaygın eğitim basit bir tanımla; "Örgün eğitim alamamış veya örgün eğitimini yarıda bırakmış kişilerin yararlandığı eğitim programıdır." MEB'in her sene binlerce kurs açarak yaygın eğitime verdiği destek sonucu insanlar buradan edindiği bilgi ve birikim sayesinde meslekler edinmekte ve hayata tekrar bağlanmaktadır. Bu tür eğitimler, genellikle esnek zamanlı, uzaktan veya belirli bir hedefe yönelik olarak düzenlenmektedir. Peki yaygın eğitimin özellikleri nelerdir? Kimler yaygın eğitim programlarından yararlanabilir? Bu sorularınızın cevaplarını makalemizin içinde bulabileceksiniz.
Yaygın Eğitimin Amacı
Yaygın eğitim programının amacı her vatandaşın topluma ayak uydurabilmesi ve yaşadığı topluma fayda sağlayabilmesi için sahip olması gereken donanımları elde edebilmesini kolaylaştırmaktadır. Kendi ilgi, alaka ve yetenekleri doğrultusunda bir yaygın eğitim kursuna başvuran kişi, kursu bitirdikten sonra iş bulma konusunda da çeşitli şekillerde desteklenmektedir.
Örgün eğitim programının aksine yaygın eğitimde devam zorunluluğu yoktur ve esnek bir yapıya sahiptir. Kişi kendisine en uygun programa başvuru yaparak hedeflerine çok daha kolay bir şekilde ulaşabilmektedir. Ayrıca kişinin fiziksel olarak bir sınıfta bulunmasına gerek kalmadan alabileceği kurslar sayesinde zamandan tasarruf ederek bilgisayar yardımı ile bu kurslara katılım sağlanabilmektedir. Herhangi bir yaygın eğitim programını başarı ile tamamlayan kişilere diploma değil sertifika verilmektedir. Bu sertifika, kişinin yetkin olduğunu göstermektedir ve aldıkları bu sertifika sayesinde bireyler çeşitli yerlerde çalışabilme fırsatı yakalamaktadır.
Yaygın eğitimin temel ilkeleri; herkese açıklık, ihtiyaca uygunluk, süreklilik, geçerlilik, planlılık, yenilik ve gelişmeye açıklık, gönüllülük, her yerde eğitim, hayat boyu öğrenme, bilimsellik ve bütünlük, iş birliği ve eş güdüm prensipleri etrafında şekillenmektedir.
Kimler Yaygın Eğitim Programlarından Yararlanabilir?
Daha önce örgün eğitim almış olsun veya olmasın, her yaştan insanın başvurarak eğitim alabildiği yaygın eğitim programında insanlar belirli bir plan dahilinde bazı amaçlara yönelik eğitim almaktadır. Örneğin; aşçılık hayali olan biri yaygın eğitim programları sayesinde aşçılık kursuna başvurarak, bu eğitim programına dahil olmakta ve amacına ulaşmak için edinmesi gereken bilgi ve becerileri bu kurs sayesinde edinmektedir.
- Okur-Yazarlık Seviyesini Artırmak İsteyenler: Okuma ve yazma becerilerini geliştirmek isteyenler yaygın eğitim programlarından faydalanabilmektedir.
- Meslek Edinmek İsteyenler: Belirli bir meslek alanında eğitim almak isteyen kişiler, yaygın eğitim programlarına katılabilmektedir.
- Öğrenimine Devam Etmek İsteyenler: Örgün eğitimini tamamlayamamış bireyler, yaygın eğitim programları aracılığıyla öğrenimlerine devam edebilmektedir.
- Uzaktan Eğitim İmkânlarından Yararlanmak İsteyenler: Coğrafi uzaklıklar veya diğer engeller nedeniyle geleneksel sınıf eğitimlerine katılamayanlar, yaygın eğitim programlarından faydalanabilmektedir.
- Kariyer Değişikliği Hedefleyenler: Yaygın eğitim, kariyer değişikliği yapmak isteyen bireyler için yeni beceriler kazanma fırsatı sunmaktadır.
Yaygın Eğitimin Özellikleri Nelerdir?
Yaygın eğitim programları, çeşitli ihtiyaçlara uygun esnek ve erişilebilir eğitim imkânları sunarak bireylerin bilgi ve becerilerini geliştirmelerine olanak tanımaktadır. Bu programlar aracılığıyla katılımcılar, kendilerini kişisel ve profesyonel olarak geliştirme fırsatı bulabilmektedir. Yaygın Eğitim Programlarının temel özellikleri aşağıdaki gibidir:
- Yaygın öğretim programları kısa dönemlidir ve kişinin belirli bir alanda yetkinleşmesi amaçlanmaktadır.
- Yaygın eğitim kurslarında ağırlıklı olarak mesleki dersler verilmekte ve de kişinin bir meslek sahibi olması hedeflenmektedir.
- Herhangi bir yaş sınırlamasının olmadığı yaygın öğretimde isteyen her vatandaş bu kurslara internet üzerinden kolayca başvuru yapabilmektedir.(18 yaşını doldurmamış kişilerin kurslara aileleri ile müracaat etmeleri gerekebilmektedir.)
- Yaygın eğitim programlarını başarıyla tamamlayan katılımcılara genellikle sertifika verilmektedir. Bu belge, bireylerin edindikleri bilgi ve becerileri kanıtlamalarına yardımcı olmakta ve onlara iş başvurularında avantaj sağlamaktadır.
- Örgün eğitimin aksine yaygın eğitimde başlama veya devam zorunluluğu bulunmamaktadır. Kişi yaygın eğitim programını yarıda bırakabilmekte özgürdür.
- Programın amacına uygun olan dersler belirli bir plan dahilinde yürütülmekte ve kısa zamanda verimli bir eğitim programı uygulanması istenmektedir.
- Yaygın eğitim programına dahil olan kişi yalnızca mesleki anlamda eğitim görmemektedir. Yapılan grup çalışmaları sayesinde; iletişim becerileri, takım çalışması ve liderlik konularında da kendini geliştirme fırsatına sahip olmaktadır.
- Yaygın eğitim programları, katılımcılara esnek bir zaman yapısı sunmaktadır. Bu da, öğrencilerin iş, aile veya diğer kişisel taahhütleri ile daha iyi uyum sağlamalarına yardımcı olmaktadır.
- Yaygın eğitim programları uzaktan eğitim yöntemleriyle de sunulmaktadır. Online dersler, video konferanslar ve diğer dijital araçlar bu programlarda sıkça kullanılmaktadır.
- Yaygın eğitimde öğrenciler genellikle kendi ilerleme hızlarını belirleyebilmektedir. Bu da, her bireyin kendi öğrenme ihtiyaçlarına uygun bir şekilde ilerlemesine olanak tanımaktadır.
- Yaygın eğitim programları genellikle pratik becerilere odaklanmaktadır. Katılımcılar, edindikleri bilgileri hemen uygulamaya geçirme fırsatına sahip olabilmektedir.
- Yaygın eğitim programları, geniş bir yelpazede seçenek sunmaktadır. Mesleki eğitimler, temel okuma-yazma eğitimi, dil kursları gibi çeşitli alanlarda programlar düzenlenmektedir.
- Yaygın eğitimde katılımcılara genellikle eğitimciler veya rehberler tarafından destek sağlanmaktadır. Bu da, öğrencilerin motivasyonlarını korumalarına ve sorularına kolaylıkla cevap alabilmelerine yardımcı olmaktadır.
Yaygın Eğitim Kurumları Nelerdir?
Halk Eğitim Merkezleri: Türkiye genelinde bulunan Halk Eğitim Merkezleri, genellikle Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Halk Eğitim Merkezleri, halkın genel eğitim ihtiyaçlarına yönelik çeşitli kurs ve programlar düzenlemektedir. Temel okuma-yazma kurslarından el sanatlarına, yabancı dil kurslarından mesleki eğitimlere kadar geniş bir yelpazede eğitim imkanı sunmaktadır.
Hizmet İçi Eğitim: Hizmet içi eğitim, bir çalışanın mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmek amacıyla iş yerinde veya belirli eğitim kurumlarında düzenlenen eğitimleri içermektedir. Çalışanların mevcut işlerindeki performanslarını artırmak, yeni beceriler kazandırmak ve iş değişikliklerine uyum sağlamak için düzenlenmektedir.
KPSS, YDS Gibi Sınavlara Yönelik Kurs Merkezleri: Bu tür merkezler, önemli sınavlara hazırlık amacıyla özel eğitim kurumları veya kamu kurumları tarafından desteklenmektedir. Katılımcılara belirli sınavlara hazırlık sürecinde gerekli olan bilgi ve stratejileri kazandırmak, sınav başarılarını artırmak için hizmet vermektedir.
Çıraklık Okulları: Çıraklık okulları, öğrencilere belirli meslek alanlarında teorik ve pratik bilgiler kazandırmayı amaçlayan kurumlardır. Öğrencilere meslek sahibi olma ve belirli bir alanda uzmanlaşma fırsatı sunarak, iş hayatına hazırlamak amacını taşımaktadır.
Meslekî Eğitim Merkezleri: Meslekî Eğitim Merkezleri, gençler ve yetişkinlere çeşitli meslek alanlarında eğitim veren kurumlardır. Katılımcılara mesleki beceriler kazandırmak, belirli bir meslekte uzmanlaşmalarını sağlamak, istihdam potansiyellerini artırmak amacıyla hizmet vermektedir.
Uzaktan Eğitim Kurumları(Açık Öğretim, İkinci Üniversite Programları): Uzaktan eğitim, öğrencilerin fiziksel olarak sınıfa gitmelerine gerek olmadan, çeşitli uzaktan iletişim araçlarıyla eğitim almalarını sağlayan bir sistemdir. Açık Öğretim ve İkinci Üniversite Programları aracılığıyla, çalışanlar, uzaktan öğrenim imkanıyla lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim alabilmektedir. Bu programlar genellikle esnek bir yapıya sahiptir ve de bireylerin kendi hızlarında öğrenmelerine olanak tanımaktadır.
Yaygın Eğitim Programları Nelerdir?
Türkiye'nin her ilinde verilen yaygın eğitim vatandaşların yaşam içerisine katılmasını teşvik etmektedir. Her alana uygun kurs bulunan bu eğitim programında vatandaşlar diledikleri kursa müracaat edebilmektedir. Her geçen sene hem kurs hem de kursiyer sayısı artan yaygın eğitimdeki bazı kurslar ise aşağıdaki gibidir:
- Bilgisayar İşletmenliği(Operatörlüğü)
- Robotik kodlama
- İngilizce
- Türk İşaret Dili
- Türk mutfağı
- Dikiş
- Hediyelik eşya yapımı
- Gitar ve bağlama eğitimleri
- Dokumacılık
- Program yazılımı
- Ahşap boyama