Evde Bilim Eğitimi

Çocuklara bilimsel sözcükleri öğretmek için en iyi yaş üç ile altı yaş arasıdır. Matematiksel eğilim de aynı şekilde küçük yaşlarda ortaya çıkar. İnsan ne kadar iyi bir eğitim alırsa alsın 0-6 yaş arasında yaşadıklarını ortadan kaldıramaz. Bu da bu yaşlarda eğitimin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bu dönemde aktif olan emici zihin, çocuğun çevresinde olup biteni tıpkı bir sünger gibi içine emen zihinsel süreci ifade eder. Bu dönem 0-6 yaş arasında aktiftir. Bu süreçleri iyi yönetebilmek için özellikle 0-6 yaş aralığında çocukların entelektüel gelişim aşamasında olduğunu, bilimsel alt yapı başlangıcının bu yaş aralığında oluştuğu bilmek gerekir.

Montessori eğitimi kişinin, çocukların potansiyeli ve dünyayı dönüştürme kabiliyeti hakkındaki anlayışını derinleştiren dönüştürücü bir yolculuktur. Montessori eğitimi günlük hayat, kozmik (bilim) eğitimi, matematik eğitimi, duyu eğitimi ve dil eğitimi ile özellikle 0-6 yaş emici zihin çağında çocukların ihtiyacı olan bütün eğitim alanlarını kapsar. Zihnin aktif çalıştığı bu dönemde bilimsel ve matematik etkinliklerinin yanı sıra günlük hayatta bireysel ihtiyaçlarını karşılayacağı etkinlikler sunar.

Bilim eğitimi dediğimiz aslında Montessori deki Kozmik Eğitimdir. Bu eğitim sistemi evrenin düzenini ilgilendiren bütün parçaların birbiriyle bağlantısı olduğunu çocuğa somut olarak gösterir. Çocuklar doğuştan meraklıdır. Çocuğu, ilgisini çeken bir şeyle derinden ilgilenmeye teşvik etmek, soru sorma ve yeni şeyler öğrenme isteklerini kuvvetlendiren eylemlerdendir.

Montessori sistemi de çocuğun bu doğal ihtiyacını karşılayarak, bire bir etkinlikleri ile çocuğun istediği ilgi duyduğu ve ihtiyacı olan etkinlikleri yapmasına olanak sağlar. Ona öz bakımını da öğreten burnunu silme, ayakkabılarını bağlama etkinlikleri ile hem ince motor gelişimlerini destekleyen hem de özgüvenli birey olmalarına yardımcı olan birçok etkinlik görebilirsiniz. Maria Montessori, "Aslında normal çocuk, erken gelişmiş zeki, kendini aşmayı ve barış içinde yaşamayı öğrenmiş ve disiplinli bir işi boş boş boşluğa tercih eden çocuktur." demiştir. Hangi ebeveyn çocuğu için bu kazanımları sağlayacak eğitimden faydalanmasını istemez ki?

Anne-babalar çocuklarına temel bilim eğitimi verebilirler. Örneğin dünyadaki tüm döngülerden bahsedebilirsiniz. Bir solucanı takip ederek toprağı havalandırdığını ve bitkilerin çok daha kolay yetiştiğinden bahsedebilirsiniz. Bu yaklaşımda ebeveynler ve eğitimciler çocukların keşfetmesini sağlayarak, onları merakta bırakarak öğrenmelerine fırsat vermektir. Evrenin büyük resmi içinde çocuğun öğrendiği her şey birbiriyle bağlantılıdır. Çocuklar bu büyük resim içine her eklediği yeni bilgiyi zihinsel olarak düzenlemek için kullanır. Sonuç olarak evde de gelişimi desteklenen çocuk, bilim ile iç içe entelektüel olarak kendini sürekli geliştirmek isteyen bilgiyi arayan bir birey olarak gelişimini sürdürür.

Evde Bu Eğitimi Uygulamak İsteyen Anne Babalara Ne Önerirsiniz?

Bu etkinlik ve oyun önerileri sınırsız sayıda çeşitlendirilebilir.

Örneğin;

• Bir leğenin içine su doldurun, suya dayanıklı nesneler bularak bunların hangilerinin batıp hangilerinin yüzdüğünü inceleyin. Suyla yapılan etkinliklerde çocuklar sıkılmadan saatlerce oynar.
• Oyunun sonunda buz kabına su doldurun ve bunu buzluğa yerleştirin. Su donduğunda dışarı çıkarın. Çözülmeye bırakın.
• Ardından erimiş suyu bir tencereye koyarak ocağa yerleştirin ve kaynatın. Su buhara dönüşürken çocuğunuzun güvenli bir mesafeden bunu izlemesini sağlayın.
• Ağırlık-hafiflik arasındaki farkı anlaması için aynı boyutlarda üç-dört nesne seçin. Hangisinin en hafif, hangisinin en ağır olduğunu tartarak bulmasını sağlayın.
• Eline bir mıknatıs verin. Ev içinde mıknatısın neyi çekip neyi çekmediğini bulmasını sağlayın.
• Çocuğunuzla her sabah pencereden bakıp hava durumu ve mevsimler hakkında konuşun. Pencereyi açın, çocuğunuzun elini dışarıya doğru tutun. Bu sayede çocuğunuzda bir süre sonra mevsimine göre giyinme yeteneği gelişecektir.

Bu makale Atakent Pembe Kule Montessori Anaokulu yetkilisi "Eğitim Bilimci/Leyla Öztürk" tarafından yazılmıştır.