Kanada Eğitim Sistemi
Kanada'nın eğitim sistemi, çeşitliliği ve yerel yönetim odaklı yapısıyla öne çıkmaktadır, çünkü okulların büyük ölçüde yerel otoriteler tarafından yönetilmesi ve finanse edilmesiyle her eyaletin kendi eğitim politikalarını belirlemesine olanak sağlamaktadır.
Kanada Eğitim Sistemi
Eğitim, Kanada hükümeti için en yüksek önceliklerden biridir. Kanada'nın eğitim sistemi, okulların büyük ölçüde yerel otoriteler tarafından yönetilmesiyle öne çıkmaktadır. Eyaletler, federal ödenekler haricinde okulların finansmanını sağlamaktadır. Her eyalet kendi eğitim bakanlığı bulundurmakta ve bu bakanlıklar, eyalet ve federal ödeneklerin kullanımı, öğretmen sertifikasyonu, ders kitapları, kütüphane hizmetleri ve zorunlu eğitim yaşı gibi eğitim politikalarına karar vermektedir. Yerel otoriteler, bulundukları bölgelerdeki okulların yönetimini üstlenmektedir. Eyaletler, genellikle bölgelere ayrılmakta, bu bölgelerdeki kurullar ise öğretim politikalarını belirlemektedir. Ayrıca, birçok okulda okul servislerinin finansmanı için çeşitli faaliyetlerde bulunan veli danışma konseyleri bulunmaktadır.
Eğitim sistemi üç aşamadan oluşmaktadır: İlköğretim (elementary), ortaöğretim (secondary) ve yükseköğretim (post-secondary). Hangi sınıf seviyesinin hangi aşamaya ait olduğu, eyaletlere göre değişiklik göstermektedir. Kanada'da çocuklar çoğunlukla dört ya da beş yaşlarında kendi tercihlerine bağlı olarak bir ya da iki yıl anaokuluna gitmektedir. Daha sonra okul birinci sınıftan itibaren zorunlu hale gelmektedir ve bu da 6 yaşına denk gelmektedir. En küçük yaş beştir ve yasal olarak okula gitme zorunluluğu yedi yaşına(Manitoba) kadar çıkmaktadır.
Manitoba, Ontario ve New Brunswick eyaletlerinde zorunlu eğitim yaşı 18 veya lise diploması alındığı yaş iken, bu üç eyaletin dışında zorunlu eğitim yaşı 16'dır. Eyalete bağlı olarak, okullar 11. ya da 12. sınıfa kadar devam etmektedir. Çocuklar daha sonra üniversitelerde, kolejlerde veya Cegep'te yüksek öğrenime devam edip etmeme seçeneğine sahiptir. Bu 2 yıllık program, öğrencilere kariyer seçimleri yaparken kendilerini test etme ve üniversiteye daha kolay bir geçiş yapma şansı sunmayı amaçlamaktadır.
Okulların açılış ve kapanış tarihleri bölgelere göre değişiklik gösterse de genel olarak eğitim eylül başında başlamakta ve haziran sonunda sona ermektedir. Yaz tatili süresi genellikle 2 aydır. Kanada genelinde toplamda 190 gün boyunca okullar açıktır ve yıl içindeki tatil günleri eyaletlere göre farklılık göstermektedir. Bir standart okul gününde genellikle 5 ya da 6 ders bulunmaktadır; ancak anaokullarında dersler daha kısa sürebilmektedir.
Devlet okullarında ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde eğitim ücretsizdir. Uluslararası öğrenci statüsünde olanlar için ise ilk ve ortaöğretim yıllık ücretleri genellikle 9,500 ila 14,000 dolar arasında değişmektedir. Özel veya bağımsız okulların ücretleri ise 65,000 dolara kadar çıkabilmektedir.
Kanada'da Eğitim Dili
Kanada'nın iki resmi dili İngilizce ve Fransızcadır. Uluslararası öğrencilere her iki dilde de eğitim alma seçeneği sunulmaktadır ve Kanada'daki birçok okul her iki dilde de eğitim vermektedir. Kanada'nın büyük bölümünde İngilizce, okul düzeyinde eğitimin ana dilidir, Fransızca da yoğun olarak görülmektedir. Ancak Quebec eyaletinde, öğrencilerin lise eğitimlerini tamamlayana kadar okula tamamen Fransızca olarak devam etmeleri gerekmektedir ve Kanadalı bir öğrenci yalnızca belirli özel koşullar altında, örneğin geçici bir süre için Quebec'te bulunmak gibi, İngilizce okuyabilmektedir.
Kanada'da Okul Öncesi Eğitim(Pre-elementary)
Okul öncesi veya anaokulu Kanada'da eğitimin ilk aşamasıdır ve dört ila beş yaş arasındaki çocuklara ilkokula başlamadan önce sunulmaktadır. New Brunswick ve Nova Scotia'da bu eğitim zorunludur, diğer yerlerde ise isteğe bağlıdır.
Bu eğitim devlet okulları, özel okullar ya da federal okullar tarafından sunulmaktadır. Çoğu bölgede, okul öncesi eğitimin ilk yılı devlet tarafından sunulmaktadır ve ücretsizdir; Quebec gibi bazı eyaletlerde ise düşük gelirli ailelerden gelenler veya engelli çocuklar için ilk yıldan sonra da ücretsiz anaokulu eğitimi sunulmaktadır.
Kanada'da okul öncesi eğitim müfredatı esnektir ve minik öğrencilerin alfabeyi, sayma ve ön okuma gibi temel becerileri, müzik, sanat ve başkalarıyla nasıl oynayacaklarını öğrenmeleri için bir fırsat sunmaktadır. Bu programlar, çocukları bir sonraki adımları olan ilkokula hazırlamak için özel olarak tasarlanmıştır.
Kanada'da İlköğretim(Primary Education)
Kanada'da ilköğretim çocuklar için zorunludur. Çocuklar genellikle 6 ya da 7 yaşlarında 1. sınıfa başlamakta 6. sınıfa kadar devam etmektedir.
Kanada'da eğitimin bu aşamasındaki öğrenciler, tüm dersleri aynı sınıfta tek bir öğretmen ile öğrenmektedir. Bununa birlikte özel eğitim sınıfları da mevcuttur.
İlkokul müfredatı okuma, matematik, İngilizce(Quebec'te Fransızca), tarih, fen, müzik, sosyal bilgiler, beden eğitimi ve sanat gibi konuları kapsamaktadır. Öğrenciler sınıf atladıkça derslerin zorluk derecesi de artmaktadır.
Kanada'da Ortaöğretim(Secondary Education)
Kanada'da ortaöğretimin iki seviyesi vardır: Ortaokul(Junior high school or intermediate education) ve lise(High school). Ortaokul, ilkokulun tamamlanmasının hemen ardından gelmektedir ve 7. ve 8. sınıfları içeren iki yıllık bir eğitim aşamasıdır.
Bu iki yıl, öğrencilere gün boyunca sınıf ve öğretmen değiştirmeye uyum sağlama şansı vermektedir. Bu aşamanın amacı, öğrencilerin bir sonraki eğitim adımlarına en iyi şekilde hazırlanmalarına yardımcı olmaktır ve derslerin zorluğunun büyük ölçüde artması beklenmektedir.
Lise, öğrenciler 8. sınıfa geldiklerinde başlayan ortaöğretimin son bölümüdür ve öğrenciler 11. ya da 12. sınıfa kadar(öğrencinin durumuna ve eyaletine bağlı olarak 16-18 yaşları arasında) 4 yıl boyunca bu aşamada kalmaktadır. Öğrencilerin, bu yaşa geldiklerinde hangi sınıfta olduklarına bakılmaksızın, yasalar gereği 16 yaşına kadar okulda kalmaları gerekmektedir.
Ontario ve New Brunswick'te yasalara göre öğrenciler 18 yaşına kadar ya da başarılı bir lise diploması alana kadar okulda kalmalıdır. Quebec'te ortaöğretim 11. sınıfta sona ermektedir ve bunu genellikle Cegep olarak bilinen iki yıllık bir üniversite öncesi program takip etmektedir.
Kanada liseleri, öğrencileri yükseköğretime en iyi şekilde hazırlamak için müfredatlarını dikkatli ve özenli bir şekilde tasarlamıştır. Hatta bazı eyaletler lise düzeyinde iş eğitimi de sunmaktadır.
Kanada'da Ortaöğretim Sonrası Eğitim(Post-Secondary Education)
Lise mezuniyeti sonrasında, öğrencilerin eğitim konusunda çeşitli seçenekleri bulunmaktadır. Bu seçenekler arasında kolej, üniversite veya teknik enstitü gibi yükseköğrenim kurumlarına başvurmak yer almaktadır. Ayrıca, öğrenciler diploma veya sertifika programlarına da katılabilmektedir. Yükseköğrenimde transfer olma imkanına da sahip olan öğrenciler, bir kurumda yükseköğrenime başladıktan sonra diğerine geçiş yapabilmektedir.
Her kurumun kabul şartları farklılık göstermektedir. Ulusal bir sınav sistemine dayanmaksızın, öğrenciler farklı kurumların kendi kabul kriterlerine göre başvuruda bulunmaktadır. Liseden sonraki eğitim genellikle ücretlidir, ancak kalıcı oturum izni veya Kanada vatandaşı olan öğrenciler uluslararası öğrencilere kıyasla önemli ölçüde daha düşük ücret ödemektedir.
Kolej ve üniversitelerin akademik takvimleri genellikle iki sömestrden oluşmaktadır ve tatil zamanları şu şekildedir: İlk sömestr eylül başından aralık ortasına kadar sürmektedir. İkinci sömestr ise ocak başından mayıs başına kadar devam etmektedir. Arada kalan dönemler tatil dönemleridir.
Kanada'da Kolej ve Üniversite
Liseden mezun olduktan sonra, Kanadalı öğrencilere kolejlere ve üniversitelere başvurma fırsatı verilmektedir. Kanada'da üniversite genellikle daha küçük bir topluluk kolejini/yüksekokulu(community college) veya belirli bir ticaret okulunu ifade etmektedir. Kanada'daki birçok öğrenci kendilerini üniversiteye daha iyi hazırlamak ve transfer edilebilecek krediler elde etmek için kolej eğitimine devam etmektedir.
Kanada'da üniversite, Amerika Birleşik Devletleri'ndekine benzer bir yapıda çok çeşitli konularda akademik derecelerin alınabildiği, lisans derecesi ile başlayan, daha sonra yüksek lisans derecesi ve son olarak en yüksek eğitim seviyesi olarak doktora derecesinin verildiği bir yüksek öğrenim yeridir.
Devlet üniversiteleri ve kolejleri çoğunlukla eyalet hükümetleri tarafından finanse edilmekte, geri kalanı ise asgari öğrenim ücretlerinin yanı sıra araştırma hibeleri ve kısmen de federal hükümet tarafından karşılanmaktadır.
Kanada'daki Diğer Okul Türleri
Kanada Meslek Okulları
Mesleki eğitim sunan yüksekokulların yanı sıra, öğrencilere Kanada'nın dört bir yanına yayılmış teknik okullarda ticaret veya meslek öğrenme fırsatı da verilmektedir. Önceden, bu tür programlar öğrencilerin lise diplomasına sahip olmalarını gerektirmemekteydi, ancak son yıllarda bu durum büyük ölçüde değişmiştir.
Meslek okulları, Kanadalı öğrencilerin ilgilendikleri mesleği öğrenmelerine, profesyonel ve nitelikli bir gözetmen altında gerçek yaşam deneyimi kazanmalarına olanak sağlamaktadır.
Kanada Özel Okulları
Kanada'da özel okullar da mevcuttur, bu da devlet tarafından finanse edilmeyen okullar oldukları ve genellikle yüksek fiyat etiketleriyle sunuldukları anlamına gelmektedir. Bunun kendileri için değerli bir yatırım olup olmadığına karar vermek ebeveyn ve öğrencinin seçimidir.
Bazı ebeveynler çocuklarının daha küçük sınıflara, daha fazla özel ilgiye ihtiyacı olduğunu düşünmekte ya da kişisel nedenlerle onları belirli bir okula göndermek istemektedir. Quebec'te, Fransızca eğitim almak istemeyen ve bunu karşılayabilecek durumda olanlar genellikle özel bir okulu tercih etmektedir.
Kanada Dini Okulları
Kanada'da çocuklarını dini okullara göndermek isteyenler, belirli Katolik okulları dışında, çoğunlukla özel kurumlara göndermek zorundadır. Bu okullarda hem normal okul müfredatı hem de okulun bağlı olduğu dinle ilişkili dini öğretiler öğretilmektedir.
Kanada'daki Göçmen Öğrenciler
Kanada'daki genç yetişkinlerin üçte birinden fazlası göçmen ailelerden gelmektedir ve Kanada okullarında büyük miktarda göçmen bulunmaktadır. Ve yeni göçmenlerin hızla entegre olma ve yerli meslektaşları kadar başarılı olma eğiliminde oldukları tespit edilmiştir. Bazıları, bu başarının Kanada'daki okullarda göçmen öğrenciler için görülen eşitlik ve adaletten kaynaklandığına inanmaktadır.
Kanada, tüm öğrencilere eşit eğitim fırsatları sunarak ve herkese aynı şekilde davranarak, ister daha varlıklı yerel ailelerden gelsinler, ister daha dezavantajlı azınlıklardan ve göçmenlerden gelsinler, öğrencileri arasında çok az fark olduğunu kanıtlamıştır.
Kanada, dünyanın en iyi eğitim sistemlerinden birine sahip olmakla birlikte her geçen sene üstüne koyarak ilerleyen okulları sayesinde adından sıkça söz ettirmektedir. Güçlü ve iyi finanse edilmiş bir kamu eğitim sistemine sahip olan Kanada'da eğitim ve öğretim faaliyetlerinin detayları eyaletler arasında farklılık gösterebilmektedir. Bunun yanında eğitim siteminin bu denli kaliteli olması dünyanın dört bir yanından yetenekli öğrencilerin Kanada'ya gelmesini sağlamaktadır. Ülkede zorunlu olmamasına rağmen çoğu öğrencinin okul öncesi eğitim alıyor olması ise eğitim sisteminin başarılı olmasının başlıca sebeplerinden biri olarak gösterilmektedir.
Kanada'da Eğitim Seviyeleri
Eyaletlere göre farklılık göstersede ülkede 16 yaşına kadar okula gitme zorunluluğu bulunmaktadır. bu zorunlu eğitim Kanada'da 3 farklı seviyeye ayrılmış durumdadır. Bunlar;
- Birincil (ilkokul),
- İkincil (ortaokul ve lise),
- Ortaöğretim sonrası (üniversite ve kolej) şeklindedir.
Birincil: Türkiye'de ilkokul olarak adlandırılan eğitim seviyesidir. Öğrenciler genellikle 6 yaşında başladığı birincil eğitimi 11 yaşında sonlandırır. Eğitimin bu aşamasında öğrenciler kendi yaş gurubu öğrencilerle tüm dersleri tek bir öğretmenden almaktadır. Bunun yanında özel dersler ve etütlerle de öğrenciler desteklenmektedir. Bu eğitim seviyesinde müfredat; okuma, İngilizce, tarih, bilim, müzik, beden eğitimi, sanat üzerine kurgulanmıştır. Öğrencilerin sınıfları yükseldikçe derslerin zorluk derecesi de artmaktadır.
İkincil: Kanada eğitim sisteminde ortaokul ve lise eğitimi aynı çatı altında verilmektedir. Öğrenciler ortaokul eğitimini bitirdikten sonra 4 yıl sürecek lise eğitimine geçiş yapmaktadır. Öğrenciler bu seviyeye geldikleri zaman yasa gereği hangi sınıfta olursa olsunlar 16 yaşına kadar okul gitmek zorundadır. Bu durumun 2 istisnası vardır. Ontario ve New Brunswick eyaletlerinde zorunlu eğitim 18 yaşında son bulmakta ve öğrencilerin lise diploması almaları gerekmektedir.
Ortaöğretim Sonrası: Kanada lise eğitimi bittikten sonra öğrenciler üniversitelere ve kolejlere başvuru yapabilir. Kanada'da kolejler küçük ticaret veya meslek okullarını ifade etmek için kullanılır. Üniversiteler ise bir lisans derecesinden başlayarak, yüksek lisans derecesi ve en son doktora ile devam eden bir süreci kapsamaktadır. Bu yönüyle Türkiye'deki eğitim yapılanmasına benzeyen Kanada eğitim sistemi çoğunlukla eyaletler tarafından finanse edilmektedir. Kanada'da üniversiteler eylül ve mayıs ayları arasında iki ayrı dönemde eğitim hizmeti vermektedir. Yaz aylarında ise öğrencilere kaldıkları dersleri tekrar alma şansı verilir ve üçüncü bir dönem açılmış olur. Öğrencilerin mesleklerle ilgili bilgi sahibi olabilmeleri ve kendilerine en uygun mesleği keşfedebilmeleri adına staj programları desteklenmekte ve üniversitenin birinci sınıfından itibaren öğrenciler kurslara dahil edilmektedir.
Kanada'da Dil Eğitimi
Eğitim hayatlarına Kanada'da başlamak veya sürdürmek isteyen öğrenciler ülkenin resmi dili olan İngilizceyi veya Fransızcayı eğitim dili olarak tercih edebilir. Bazı okullar her iki dilde de eğitim verirken, bazıları yalnızca bu iki dilden biriyle hizmet vermektedir. Bunun yanında Kanada'da öğrencilerin eğitimlerine devam edebilmeleri için her iki dilde de akıcı bir konuşma becerisi edinmiş olmaları beklenmemektedir.
Kanada'daki birçok okulun eğitim dili İngilizcedir. Bunun yanında ülke genelinde Fransızca ile eğitim veren kurumlarda bulunmaktadır. Ülkede öğrencilerin ana diline bakılmaksızın İngilizce ve Fransızca dil eğitimi erken yaştan itibaren verilmektedir.
Kanada Özel Okulları
Dünya'nın her yerinde olduğu gibi Kanada'da da özel okullar bulunmaktadır. Özel okulların fiyatları yüksek olmakla birlikte çoğu aile bu maliyetleri karşılayamayacaklarından devlet kurumlarını tercih etmektedir. Bazı aileler ise çocuğunun yoğunluğu az olan sınıflarda, birebir eğitim almasını istediği için bu noktada özel kurumlara başvurmaktadır.
Bu yazı ilginizi çekebilir; Japon Eğitim Sistemi
