Hollanda Eğitim Sistemi

Hollanda'da eğitim sistemi, anaokulundan üniversiteye kadar geniş bir yelpazede eğitim fırsatları sunmaktadır ve öğrencilerin yeteneklerine, ilgi alanlarına ve hedeflerine göre çeşitli okul türlerine erişim imkanı sağlamaktadır.

Hollanda Eğitim Sistemi

Hollanda'da eğitim sistemi anaokulu ile başlamaktadır ve çocuklar dört ya da beş yaşına geldiklerinde, sonraki yedi ila sekiz yılı geçirecekleri 1. Aşamaya -ilkokul- geçmektedir. Tam zamanlı eğitim 5-16 yaş arası için zorunludur ve 16-18 yaş arası gençler haftada en az iki gün okula devam etmek zorundadır. Hollanda'daki eğitim sistemi, okulları kapatma ya da yönetimlerini veya müfredatlarını değiştirmeye zorlama yetkisine sahip olan Eğitim Müfettişliği tarafından denetlenmektedir. Her eğitim yılının sonunda otomatik olarak bir üst sınıfa geçme yoktur. Okullar, yaşıtlarına ayak uydurmakta zorlanan çocuklara ek destek ve ekstra öğretim sunmasına rağmen, sınıf tekrarları yaygındır.

Yaklaşımlarına Göre Hollanda’daki Okul Türleri

Hollanda Devlet Okulları: Devlet okulları, laik Hollanda eğitimini temsil ederken, aynı zamanda belirli felsefi veya pedagojik prensipler ile de eğitim sunabilmektedir. Bu okullar, genellikle belediye meclisi veya belediye meclisi tarafından kurulan bir kamu tüzel kişiliği veya vakfı tarafından yönetilmekte ve Hollanda okul sisteminin standartlarına uymak durumundadır.

Hollanda Özel Okulları: Hollanda'daki çocukların yaklaşık olarak üçte ikisi özel okullarda eğitim almaktadır. Bu okullar, finansal olarak devlet okullarıyla aynı statüye sahiptir, ancak genellikle mezhepsel (Katolik, Protestan, İslami, Hindu, …) veya belirli felsefi ilkeleri takip etmektedir. Özel okullar, çoğunlukla ebeveynlerden oluşan bir kurul veya onları oluşturan vakıf tarafından yönetilmektedir.

Hollanda'daki tüm okullar temelde ücretsizdir. Özel okullar, belirli bir miktar ebeveyn katkısını talep etmeye karar verebilirler, ancak bu miktar genellikle yılda 800 Euro’dan azdır. Bazı özel okullar, ebeveyn katkısının oranını hane halkının gelirine göre belirleme yoluna gidebilmektedir.

Hollanda Uluslararası Okulları: Hollanda'daki uluslararası okullar, çeşitli uluslardan gelen öğrencilere eğitim fırsatı sunmaktadır. Uluslararası Hollanda İlkokulları olarak adlandırılan DIPS ve Uluslararası Hollanda Ortaöğretim Okulları olarak adlandırılan DISS, devlet desteği sayesinde uygun eğitim ücretleri karşılığında eğitim imkanı sağlamaktadır.

Bu okullar, geçici olarak Hollanda'ya gelen yabancı uyruklu aileler veya Hollanda'da sınırlı bir süre yaşamayı planlayan aileler için tasarlanmıştır. Bu okullar IPC(4-11 yaş), IGCSE(11-16 yaş) veya Uluslararası Bakalorya(IB) eğitim programlarını takip etmektedir. Ayrıca, Hollanda'da özel uluslararası okullar da bulunmaktadır. Bu okullar, bazen uluslararası eğitim sistemlerini(IPC, IGCSE, IB gibi) veya belirli bir ülkenin ulusal müfredatını takip edebilmektedir.

Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Okullar: Hollanda'da, ciddi öğrenme zorlukları yaşayan öğrencilere odaklanan özel ihtiyaç okulları bulunmaktadır. Ulusal eğitim politikası olan "Passend Onderwijs" politikası, küçük öğrenme problemleri olan çocukların mümkün olduğunca normal okullarda eğitim almalarını teşvik etmektedir. Ancak, daha ciddi öğrenme güçlüğü, davranışsal problemler, ciddi fiziksel yetersizlik veya kronik hastalığı olan çocuklar için, özel ihtiyaçlarına yönelik olarak tasarlanmış Özel Eğitim Okulları/SBO(Speciaal basisonderwijs) ve Özel İlköğretim Okulları/SO(Speciaal onderwijs) adlı okullar bulunmaktadır.

Bu okullarda sınıflar daha küçüktür ve çocuklara daha fazla bireysel ilgi gösterilmektedir. Bu okullara yönlendirme işlemi genellikle aile doktoru veya "GGD" adı verilen sağlık merkezleri aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Devlet, bu okulların çeşitli hizmetlerini desteklemektedir. Ayrıca, ailelere ek çocuk parası, sağlık bakımı ve bakıcı ödenekleri gibi finansal destekler de sunulmaktadır.

Özel İlköğretim Okulları(SBO) ile Özel Eğitim Okulları(SO) arasında temel bir ayrım bulunmaktadır. Özel Eğitim Okulları fiziksel, duyusal veya zihinsel engelli öğrenciler ve psikolojik veya davranışsal sorunları olan öğrenciler içindir. Özel İlköğretim Okulları, özel eğitim kapsamında değil, düzenli eğitim altında faaliyet göstermektedir. Özel Uzmanlık Merkezleri Yasası(WEC), özel eğitim okullarına uygulanırken, özel ilköğretim okullarına ilköğretim kanunu uygulanmaktadır.

Ipad Okulları: Hollandalı girişimci Maurice de Hond liderliğindeki "Steve Jobs Okulları" olarak adlandırılan ve devlet tarafından finanse edilen okullar, geleneksel kitaplar ve tahtalar yerine iPad'ler ve eğitim uygulamalarını kullanarak öğrencilere eğitim sunmaktadır. Bu okullarda öğretmenler, öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerini yönlendirmelerine destek olmak amacıyla koç rolünü üstlenmektedir.

İki Dilli Eğitim Okulları(Tweetalig onderwijs, TTO): Bu okullarda, derslerin en az yarısı İngilizce olarak verilmektedir ve okuldaki iletişim dili İngilizcedir. TTO okulları, devletin belirlediği standartları karşılamak zorundadır; bu nedenle bu okullardan mezun olan öğrenciler diğer VWO, HAVO veya VMBO öğrencileriyle aynı diplomayı almaktadır. Ayrıca, öğrencilere ek olarak İngilizce yeterlilik sertifikası da verilmektedir.

Kademelere Göre Hollanda’daki Okul Türleri

Hollanda Kreşleri(Kinderdagverblijf)

Kreşler, 0-4 yaş arasındaki çocuklar için hizmet vermektedir ve zorunlu değildir. Çocuklar, kreşte günlük 11 saate kadar kalabilmektedir. Ebeveynlerin her ikisinin de çalışma gibi mecburi durumlarında, devlet tarafından sağlanan “kinderopvangtoeslag” adlı ödenekten yararlanma hakkı kazanılmaktadır.

Hollanda Okul Öncesi Eğitim Kurumları

Okul öncesi eğitim, 2-4 yaş arasındaki çocuklar içindir ve zorunlu değildir. Haftada genellikle üç gün süren bu okullar, çocuğun fiziksel ve sosyal gelişimine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bu okulların tam zamanlı olanları da bulunmaktadır. Hollandaca bilmeyen çocukların ilkokul öncesi dil gelişimine önemli katkıda bulunulmaktadır. Devletten okul desteği almak için ebeveynlerin her ikisinin de çalışma veya okuma zorunluluğu yoktur; herkes çocuğunu isteğe bağlı olarak bu okullara gönderebilmektedir.

Hollanda İlkokulları(Basisschool)

İlkokul sekiz sınıftan ya da gruptan oluşmakta ve çocuklar 12 yaşına geldiklerinde, yeteneklerinin hangi yönde olduğunu ve kendileri için en uygun ortaokul türünün hangisi olduğunu belirlemek için Cito sınavına ya da Okul Bitirme Sınavına girmektedir. Ebeveynler ve öğretmenlerin bu kararda söz sahibi olmalarına izin verilmektedir, ancak ebeveynler bu fırsattan her zaman yararlanmamaktadır. Pek çok eğitimci, 12 yaşın bir çocuğun IQ ve becerilerini belirlemek için çok erken olduğuna inanmaktadır ve sistem, bir ortaokuldan diğerine geçiş için karmaşık olmayan bir süreç sağlayarak buna olanak tanımaktadır. Dersler küçük sınıflarda verilmekte olup yenilikçilik ve yaratıcılığa da büyük önem verilmektedir.

Hollanda Ortaokulları(Voortgezet onderwijs)

Hollanda'da üç tür ortaokul bulunmaktadır.

1) VMBO Okulları

VMBO okulları meslek öncesi eğitim vermektedir. Hollandalı çocukların yüzde altmışı dört yıl boyunca bir VMBO'ya devam etmektedir. Bu okullarda sanat, bilim, dil, tarih ile matematik öğretilmekte ve mesleki ve akademik eğitimin bir karışımı sunulmaktadır. İki öğrenim türü arasındaki dengenin farklı olduğu dört eğitim programı vardır:

• VMBO-TL(Theoretische leerweg): Teorik eğitimde en büyük paya sahiptir. Öğrencileri yükseköğretimin MBO düzeyine hazırlamakta ve öğrencilerin HAVO düzeyinde mesleki eğitime devam etmelerini sağlamaktadır.
• VMBO- GL(Gemengde leerweg): VMBO-TL ve VMBO-KBL arasında karma bir eğitim sunulmaktadır.
• VMBO-KTL(Kaderberoepsgerichte leerweg): Eşit miktarda teorik eğitim ve mesleki eğitimden oluşmaktadır. Yükseköğretimin MBO düzeyinde orta düzey yöneticilik ve mesleki eğitime hazırlamaktadır.
• VMBO-BBL(Basisberoepsgerichte leerweg): Ağırlıklı olarak mesleki eğitim verilmektedir.

2) HAVO Okulları

HAVO okullarına beş yıl boyunca devam edilmektedir ve bu okullar Uygulamalı Bilimler Üniversitelerine başvuru için bir kapı niteliğindedir. Bu okulların beş sınıfı vardır ve öğrenciler üniversite öncesi eğitim veren bir VWO'ya geçmek için başvurabilirler. Okullar ilk üç yılda temel bir müfredat izlemektedir, sonrasında öğrenciler dört yön arasında seçim yapabilirler: Bilim ve teknoloji, bilim ve sağlık, ekonomi ve toplum, ve kültür ve toplum. HAVO öğrencileri ayrıca seçtikleri kombinasyonla bağlantılı iki ders almakta ve okul bitirme diplomalarını almak için yedi sınava girmektedir.

Hem HAVO hem de VWO öğrencileri bazı zorunlu dersleri almak zorundadır:

• Hollandaca
• İngilizce
• PElting
• Kültür ve Sanat
• Sosyal Bilimler

3) VWO Okulları

Öğrenciler VWO okullarına altı yıl boyunca devam etmektedir. VWO diploması bir araştırma üniversitesine giriş için kabul edilmektedir. Bazı okullar, özellikle de Almanya sınırına yakın olanlar, derslerinin yarısına kadarını Almanca olarak verirken, diğerleri ise derslerin bir kısmını İngilizce olarak vermektedir. VWO okul programları HAVO okullarına göre bir yıl daha uzun sürdüğünden, üniversite için derinlemesine eğitim ve hazırlığa daha fazla önem verilmektedir. Temel müfredatı bitirdikten sonra öğrenciler, HAVO okullarına göre daha yüksek seviyede öğretilen dört konu grubundan veya profilinden birini seçmektedir.

VWO, atheneum ve gymnasium olmak üzere iki program türüne ayrılmıştır. Atheneum programları zorunlu Latince ve Yunanca'yı içermektedir. Bazı okullar ayrıca felsefe, araştırma metodolojisi ve ek yabancı diller öğreten VWO-plus'ı da sunmaktadır. Bu resmi bir okul seviyesi değildir ve Hollanda genelinde bulunmaz.

Hollanda’da Yükseköğretim

Hollanda üniversiteleri yüksek kaliteli öğretim ve araştırmaları ile dünyaca ünlüdür. Birçok program İngilizce olarak öğretilmektedir ve her yıl 100.000'den fazla uluslararası öğrenci Hollanda'da eğitim görmeyi tercih etmektedir. Hollanda’daki yükseköğretim kurumları üç farklı kategoride yer almaktadır.

1) MBO - Orta Düzey Uygulamalı Eğitim Okulları

Bu eğitim VMBO'ya katılan öğrenciler için esas ilerleme yoludur ve öğrencileri ticaret, hemşirelik, mühendislik, mimarlık, kriminoloji veya tıp gibi alanlara hazırlamaktadır. İki tür MBO vardır: eğitimin yüzde 60'ından fazlasının uygulamalı olduğu ve bir çalışma ortamında gerçekleştirildiği çıraklık eğitimi veya eğitim müfredatın yüzde 30 ila 59'unu oluşturan okul temelli eğitim. MBO eğitimi 1 ila 4 yıl sürmekte ve dört seviyede yürütülmektedir:

• Seviye 1: Asistan eğitimi, 1 yıl süreli
• Seviye 2: Yönetici eğitimi, 2-3 yıl süreli
• Seviye 3: Bağımsız çalışma, 3-4 yıl süreli
• Seviye 4: Orta düzey yöneticilik, 3-4 yıl süreli

Seviye 4'ü bitiren öğrenciler bir HBO'ya kaydolabilir veya çalışmaya başlayabilir.

2) HBO - Yüksek Mesleki Eğitim Üniversiteleri

HBO'lar Uygulamalı Bilimler Üniversiteleri olarak da bilinmektedir. HBO'lar tarımdan sahne sanatlarına, oyun tasarımından mimariye ve yaşam bilimlerine kadar belirli alanlarda uzmanlaşmış kamu kurumlarıdır. Dersler küçük sınıflarda verilmekte; ekip ve proje çalışmasının yanı sıra yenilikçilik ve yaratıcılığa da büyük önem verilmektedir. Araştırma üniversitelerinin aksine, HBO'lar mezunlarını iş piyasasındaki belirli roller için hazırlamaktadır ve endüstri sektörü ile güçlü bağlantılara sahiptir. HBO'lar, mezunlarının iş piyasasının ihtiyaçlarını karşıladığından ve en çok talep gören becerileri öğrendiğinden emin olmak için iş piyasasını sürekli olarak izlemektedir. Probleme dayalı öğrenmeye odaklanılmakta ve eğitimin bir parçası olarak hem yurtiçinde hem de yurtdışında işe yerleştirmeler yaygın olarak sunulmaktadır. Öğrenciler genellikle ikinci yılın sonunda yurt dışına gitmektedir.

Bu kurumlar, WO’ların aksine araştırma enstitüleri değildir ve öğretim tamamen teorik olmaktan ziyade uygulamalıdır. Hollanda'da 40'tan fazla Uygulamalı Bilimler Üniversitesi vardır ve mezunlara çalışma alanlarına atıfta bulunan dereceler verilmektedir. HBO'da doktora yapmak mümkün değildir.

3) WO - Araştırma Üniversiteleri

Araştırma üniversitelerinde lisans eğitimini üç yılda tamamlayabilirsiniz, yüksek lisans ise 1-2 yıl arasında sürmektedir. Hollanda'nın araştırma üniversiteleri, dünyanın her yerinde bulunan, araştırma ve bağımsız çalışmaya önem veren geleneksel öğrenim kurumlarına çok benzerdir.