Okuma Yazmaya Hazırlık Çalışmaları

Okuma-yazma hazırlık çalışmaları; çocuğun okuma-yazmayı zorlanmadan öğrenebilmesi için bu beceriye hazır bulunurluk düzeyini artıran çalışmalardır. Okul öncesi okuma-yazmaya hazırlık çalışmalarını evde desteklemek isterseniz çocuğunuza ne şekilde yardımcı olabilirsiniz ana başlıklarıyla değinelim.

Okuma-Yazma Hazırlık Çalışmalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Amacınızın okuma-yazma öğretmek olmadığını bilmelisiniz. Bu çalışmalarda amaç çocuğu okuma-yazmaya hazır hale getirebilmektir.
• Bu çalışmaların masa başında oturularak yapılacak çizgi çalışmalarından ibaret olduğunu düşünmemelisiniz. Çizgi çalışmaları hazırlık kısmının sadece bir aşamasıdır. Onun dışında çocuğunuza oyunlarla eğlenceli bir şekilde hazırlayabileceğiniz çeşitli çalışmalarda yapmalısınız.
• Çocuğunuza harfleri öğretmemelisiniz.
• Okuma ve yazma öğretmemelisiniz.
• Çocuğunuzun seviyesine ve gelişim hızına uygun çalışmalar yapmalısınız.

Okuma - Yazmaya Hazırlık Etkinlikleri

Çocuğunuzun ilgisini çekecek görselleri ve kısa hikayeleri olan kitapları bol bol okuyun. Önce resimlerine bakın resimlerde neler oluyor, kahramanlar kimler, birbirleriyle ne konuşmuş olabilirler? Sen olsan ne yapardın? Sen olsan ne cevap verirdin? Çocuğunuzu düşünmeye ve hikaye kurgulamaya yönelik sorular sorabilirsiniz. Daha sonra hikayeyi okuyup daha önceden resimlere bakarak tahmin ettiğiniz hikayeyle gerçekte yazılmış hikaye arasındaki benzer ve farklılıkları üzerinde konuşabilirsiniz.

Eşleştirme ve Fark Bulma Oyunları

Eşleme çalışmaları yapabilirsiniz. Bunun için oluşturulmuş kitap ve dergilerden yararlanabileceğiniz gibi kendi materyallerinizi oluşturarak da eşleme yapabilirsiniz.

Bol bol dikkat ve hafıza oyunları oynayabilirsiniz. İki resim arasında farklı olanı bulmadan başlayıp, çocuğunuza çok basit bir görsel gösterip (örneğin; mavi şapkalı bir kardan adam, elinde 2 tane kırmızı balon var.) sonra resimde neler olduğunu sorabilirsiniz. Kardan adamın şapkası ne renkti? Elinde kaç tane balon vardı? Vb.. Daha basit görselleri kendiniz hazırlayıp dikkatlice baktıktan sonra aklında kalanları çizmesini isteyebilirsiniz.

Gruplama ve Sayı Sayma

Gruplama yaptırabilirsiniz. Bunu kitap ya da kağıtla yaptırmanıza bile gerek yok. Bir poşete aklınıza gelen her türlü materyali koyabiliriz. (Çatal, su şişesi, çorap, mandal, kalem, silgi, anahtar, telefon şarjı, tarak vb..) daha sonra özelliklerine göre eşyaları gruplamasını isteyebilirsiniz.

Sayı sayma ve tane kavramıyla ilgili çalışmalar yapabilirsiniz. Çocuğunuzun belli bir rakama kadar ritmik sayma yapması rakamları tanıyor olduğunun göstergesi değildir. Çocuklar 4-5 yaşlarında birden ona kadar ezbere sayabilirler, 5’e kadar olan rakamları da tanıyabilirler. Bir grup nesneyi sayıp kaç tane olduğunu ifade etmeleri ise bir sonraki aşamadır. Evdeki nesneleri, merdiven basamaklarını, masaya konulan tabakları saydırabilirsiniz.

Kalem Tutma Çalışmaları

Kalem tutma becerisine ön hazırlık olarak küçük kas gelişimini destekleyici iplere boncuk dizme, oyun hamurları ile oynayabilirsiniz. Bir tepsiye nohut, fasulye ve mercimek koyup ayrı 3 tabağa bunları ayırmasını isteyebilirsiniz. Bol bol kesme ve yapıştırma çalışmaları yapabilirsiniz.

Boyama çalışmaları yaptırabilirsiniz. Sınırlı boyama belirlenmiş bir alanı taşırmadan boyama becerisidir. Sınırlı boyama yapacağınız şekil ya da resmi kendiniz belirleyebilir, siz çizebilir çocuğunuzdan da boyamasını isteyebilirsiniz.

Kağıt katlama çalışmaları yaptırabilirsiniz. Basit origami faaliyetleri bulup (internette pek çok sitede mevcut) eğlenceli katlama etkinlikleri yapıp sonrasında yaptığınız origami ürünleriyle kendi hikayenizi yazıp oynayabilirsiniz.

İşitsel Çalışmalar

İşitsel algı çalışmaları yapabilirsiniz. Aynı sesle başlayan kelimeler bulma “elma, erik vb..” ya da aynı sesle başlayan ve biten kelime üretme oyunlarını ailecek düzenleyebilirsiniz.

Örüntü çalışmaları yapabilirsiniz. Bir nohut, iki fasulye, bir nohut… vb., örüntüyü siz yapıp eksik kısımlarını tamamlayabilirsiniz. Örüntüyü çizim olarak ya da renklerle yaptırabilirsiniz ( yan yana boş dairelerin içine renk örüntüsü vb.)

Çocuğunuza yön kavramını da öğretmelisiniz. Bir çizgi çalışması yaptırmadan önce kağıda geçmeden işaret parmağıyla kumda, yumuşak zeminde yaptırmanızı öneririz. Eğer çocuğunuz çalışmada yönlerle ilgili zorlanıyorsa;

Yere yapılacak çizgiyi daha büyük bir şekilde çizip ayaklarıyla çizginin üzerinden geçirebilirsiniz böylece yönü daha çabuk kavrar. Daha sonra araba ya da tekerlekli başka bir oyuncakla çizgileri takip edebilir en son kağıt üzerinde çizdirebilirsiniz. Çocuğunuz çizgi çalışmalarında zorlandığında sinirlenmeden ve sakince çalıştırmanız önemli. Çok zorlandığında ufak aralar verip yapabildiği çalışmaları tekrar edebilirsiniz böylece bir sonraki çalışma için motive etmiş olursunuz.

Öz bakım Becerileri

En önemli maddelerden biri de çocuğunuzun okuma-yazma hazırlık becerilerinde öz bakım becerilerini geliştirme çalışmaları da yapmanız. Çocuğunuzun kıyafetlerini kendi giyip çıkarıyor, tuvalet ve temizlik alışkanlıklarını bağımsız olarak yapıyor olması gerekmektedir. İlkokula başladığında 1. sınıf öğretmenlerinin en çok zorlandıkları konu çocukların kendi eşyalarının sorumluluklarını alamadıkları, öz bakım becerilerinde bağımsız olamadıkları için çocuğun okuma-yazma çalışmalarını yavaşlattığı ve bu sorumlulukları kazanana kadar çocukların bocalayıp zaman kaybetmesidir. Bu nedenle çocuğunuzun çantasını kullanabilmesi, eşyalarını düzenleyebilmesi ve eşyalarının sorumluluğunu alabilmesi de atlanmaması gereken bir noktadır.