Okula Erken Başlama

Ülkemizde 4+4+4 eğitim sistemine geçişle birlikte çocukların okula başlama yaşındaki değişiklikler, anne-babaların kafasını kurcalayan bu sorunun gündeme gelmesine sebep olmuştur.

Milli Eğitim Bakanlığına Göre İlkokula Başlama Yaşı Hesaplama

2024-2025 eğitim öğretim döneminde kullanılan kayıt sistemine baktığımızda, okulun açılacağı yıl, eylül sonu itibari ile 66 ayını dolduran her çocuğun okul kaydı yapılır.

Anca aşağıda belirteceğimiz durumlar dışında;

• 60-66 ay arası çocukların kayıtları velinin isteğine bağlı olarak dilekçe ile yapılır.
• 69 aydan sonra çocuklar zorunlu olarak okula kayıt edilir.
• 66, 67 ve 68 aylık çocuklarının okula başlamaya hazır olmadığını düşünen veliler bu konuda okul müdürlüğüne yazacakları dilekçe ile kayıtlarını bir yıl erteleyebilirler.
• 69, 70 ve 71 aylık çocukların velileri ise “ilkokula başlamaya hazır olmadıklarını belgeleyen bir sağlık raporu” ile çocuklarının okul kayıtlarını bir yıl erteleyebilirler.

Çocuğunuz birkaç yıldır kreşe gidiyor ve sayı saymayı, renkleri hatta İngilizce kelimeleri bile biliyor. Bunlar çocuğunuzun ilkokula hazır olduğunu gösterir mi?

Çocukların İlkokula Hazır Olduğunu Gösteren İlk Sinyaller…

Çocukların ilkokula hazır olup olmadığını anlamak, hem bilişsel hem de duygusal gelişimlerine bakarak değerlendirilmesi gereken bir süreçtir. İlkokula başlamadan önce çocukların belirli becerileri kazanmış olmaları, okul hayatına daha kolay uyum sağlamalarını ve öğrenme sürecinde başarılı olmalarını sağlar. İşte çocukların ilkokula hazır olduklarını anlamanıza yardımcı olacak temel kriterler:

1. Bilişsel Beceriler

İlkokula hazır bir çocuk, temel bilişsel becerileri geliştirmiş olmalıdır. Bu beceriler, akademik başarı için önemlidir ve öğrenme sürecini kolaylaştırır. Çocuğunuzun bilişsel açıdan ilkokula hazır olup olmadığını anlamak için şu yeteneklere bakabilirsiniz:

• Sayı ve şekil bilgisi: Çocuğunuz sayıları tanıyabiliyor, sayma becerisine sahip ve basit matematiksel kavramları (büyük, küçük, daha fazla, daha az) anlayabiliyorsa.
• Harflere aşinalık: Harfleri tanıyabilme, basit kelimeleri yazabilme ve okuma isteği ilkokula hazırlığın bir işaretidir.
• İlişkilendirme ve sıralama becerileri: Eşyaları benzerliklerine ve farklarına göre gruplandırabiliyor, nesneleri bir sıraya koyabiliyorsa bilişsel gelişim iyi düzeydedir.
• Dikkat süresi ve odaklanma: Çocuğunuz bir aktiviteye (resim yapma, hikaye dinleme gibi) belirli bir süre boyunca odaklanabiliyorsa, bu okulda derslere katılma yeteneğini gösterir.

2. Motor Beceriler

Fiziksel gelişim, çocuğun ilkokulda daha bağımsız hareket etmesini ve sınıf içindeki etkinliklere aktif olarak katılmasını sağlar. Motor beceriler, hem ince hem de kaba kas gelişimlerini kapsar:

• İnce motor beceriler: Çocuğun kalem tutabilmesi, makasla kesim yapabilmesi, düğme ilikleyebilmesi veya ayakkabı bağlayabilmesi gibi beceriler, ince motor gelişiminin göstergesidir.
• Kaba motor beceriler: Koşma, zıplama, tırmanma gibi hareketleri yapabilme becerisi, kaba motor gelişiminin tamamlandığını gösterir. Aynı zamanda, beden farkındalığı ve hareket koordinasyonu da okula hazır olduğunun bir işaretidir.

3. Sosyal ve Duygusal Beceriler

Çocuğunuzun okula başlaması için sosyal ve duygusal olarak da hazır olması çok önemlidir. İlkokula başlamak, çocuk için yeni bir sosyal ortam ve birçok yeni deneyim anlamına gelir. Çocuğun bu yeni deneyimlere duygusal olarak nasıl yanıt vereceği, okula uyumunu belirler:

• Bağımsızlık: Çocuğunuzun bir yetişkinin yardımına ihtiyaç duymadan basit görevleri yerine getirebilmesi, kendi kendine giyinebilmesi veya tuvalet ihtiyaçlarını karşılayabilmesi önemlidir. Bağımsızlık, okula adaptasyonu kolaylaştırır.
• Grupla çalışma becerisi: Çocuğunuzun yaşıtlarıyla grup içinde oyun oynaması, paylaşması, iş birliği yapması ve sıra bekleme gibi sosyal kurallara uyması, okula hazırlığın sosyal boyutunu oluşturur.
• Duygusal dayanıklılık: Yeni bir çevreye uyum sağlayabilme, ayrılık kaygısıyla başa çıkabilme ve öğretmenlerin rehberliğine uyma kapasitesi, duygusal hazırlığın bir göstergesidir. Çocuğun okula başlamasıyla birlikte aileden ayrılmaya hazır olması, bu geçiş sürecini kolaylaştırır.

4. Dil ve İletişim Becerileri

İlkokula hazır bir çocuk, kendini sözlü olarak ifade edebilmeli ve talimatları anlayabilmelidir. Dil ve iletişim becerileri, öğrenme sürecinin temelini oluşturur. Bu beceriler şunları içerir:

• İletişim kurma: Çocuğunuzun isteklerini ve ihtiyaçlarını net bir şekilde ifade edebilmesi, sınıf içi etkinliklerde aktif olmasına yardımcı olur. Aynı zamanda, sorular sorabilmesi ve cevaplar verebilmesi de önemlidir.
• Dinleme becerisi: Çocuğunuzun öğretmen talimatlarını ve sınıf arkadaşlarının söylediklerini dikkatle dinleyebilmesi gerekir. Dinleme becerisi, ders sırasında odaklanmayı ve verilen görevleri yerine getirmeyi kolaylaştırır.

5. Rutinlere Uyum

Okul hayatı, belirli bir düzen ve disiplin gerektirir. Çocuğunuzun günlük rutinlere alışık olması, ilkokulda karşılaşacağı disiplinli ortama uyum sağlamasını kolaylaştırır. Aşağıdaki durumlar, bu hazırlığın bir işaretidir:

• Belirli bir saatte uyuma ve uyanma: Çocuğun düzenli bir uyku programına sahip olması, okul gününe enerji dolu başlamasını sağlar.
• Kurallara uyma: Çocuğunuz evde basit kurallara uyabiliyor, sözlü yönlendirmeleri takip edebiliyorsa, okul kurallarına da uyum sağlayacaktır.

6. Problem Çözme ve Yaratıcılık

İlkokula hazır olan bir çocuk, karşılaştığı sorunlara çözüm bulma ve yaratıcı düşünme becerilerine sahip olmalıdır. Bu, akademik başarı için önemli olduğu kadar, sosyal ve duygusal gelişim açısından da gereklidir. Çocuğunuzun şu becerilere sahip olup olmadığını gözlemleyebilirsiniz:

• Sorun çözme: Çocuğunuz, basit problemleri kendi başına çözebiliyor mu? Örneğin, oyun sırasında bir engelle karşılaştığında alternatif yollar üretebiliyor mu?
• Yaratıcılık: Çocuğun oyun oynarken veya resim yaparken yaratıcı düşünme becerilerini kullanması, bilişsel gelişiminin bir parçasıdır ve bu beceri okul hayatında da ona yardımcı olacaktır.

Bu yazı ilginizi çekebilir; Okula Başlama Yaşı