Çocuklarda Psikolojik Sağlamlık Nasıl Artırılır?
Psikolojik sağlamlık ( rezilyans ), İngilizce resilience kavramına karşılık gelen, zorlu yaşam karşısında bireyin ruh sağlığını koruması anlamında kullanılan terimdir. Amerikan Psikoloji Derneği‘ne göre rezilyans; zorluklar, travma, trajedi, tehdit ya da ağır stres koşullarına iyi uyum sağlayabilmektir. Psikolojik sağlamlık, ruhsal esneklik, uyum sağlama ve olay sonrası eski hale dönebilme becerisidir. Çocuklarda psikolojik sağlamlık ile ilgili bilmeniz gerekenleri Mazeret Yok Anaokulu Uzman Psikoloğu Hilal Akmeriç sizler için derledi.
Çocuklarda Psikolojik Sağlamlığın Önemi Nedir?
Çocukluk döneminde doğal afetler, salgın hastalıklar, akran zorbalığı, aile içi şiddet, kazalar, yakın kayıpları gibi birçok zorlayıcı olaylar karşısında yaşanan çözümlenmemiş travmalar, ileriki yaşlarda ruhsal sorunlara yol açabilmektedir. Bu noktada psikolojik sağlamlık kavramı, kurtarıcı ve umut verici etkiye sahiptir.
Bazı çocukların psikolojik sağlamlıklarının yüksek olduğu gözlenmektedir. Bunun nedeni genetik yapı ve çevresel faktörlerdir. Psikolojik sağlamlığı yüksek çocuklar, güçlü özelliklerini ortaya çıkartabilen, problem çözme becerisine sahip, sosyal ilişkileri yüksek, karşılaştıkları zorluklarla mücadele edebilecek cesareti olan çocuklardır. Psikolojik sağlamlık, bireysel bir özellik olmaktan ziyade öğrenme ile geliştirilebilen bir davranış biçimi olduğu için kalıcı bir özellik değildir. O yüzden yaşam boyu desteklenmesi gerekmektedir.
Psikolojik Sağlamlığı Artıran Etmenler Nelerdir?
- Pozitif rol modellerin varlığı,
- Koşulsuz ebeveyn sevgisi,
- Çocuğa değerli olduğunun hissettirilmesi,
- Etkili iletişim becerileri öğretilmesi,
- İhtiyaç anında yardım isteyebilme becerisinin kazandırılması,
- Problem çözme ve düşünme becerilerinin geliştirilmesi,
- Güven duygusunun aşılanması,
- Sorumluluk bilincinin kazandırılması.
Çocukların Psikolojik Sağlamlığını Geliştirmek İçin Yapılması Gereken 11 Adım
- 1. Demokratik aile tutumunu benimseyin.
- 2. Aile ortamında koşulsuz bir sevgi ve kabullenme gösterdiğinizden emin olun.
- 3. Çocuğunuza duygularını fark etmesini, ifade etmesini ve düzenlemesini öğretin.
- 4. Olumlu kişilik özelliklerini ve davranışlarını iyi gözlemleyin, cesaretlendirecek şekilde övün.
- 5. Çocuğunuzun fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlarını karşılayın, anladığınızı ona hissettirin.
- 6. Güvende olduğunu ve ne olursa olsun yanında olacağınızı bilmesini sağlayın.
- 7. Karşılaştığı problemlerle başa çıkması ve çözüm üretmesi için fırsat verin.
- 8. Mizahın gücünü kullanın.
- 9. Yaşına uygun sorumluluklar vererek sorumluluk bilincinin gelişmesini sağlayın.
- 10. Pozitif düşünme becerilerini geliştirmesi için destek olun.
- 11. Kendi psikolojik sağlamlık becerinizi geliştirerek doğru rol model olun.
Ebeveynlerin en büyük endişesi, çocuklarının yaşam içerisinde olumsuz deneyimlerle karşı karşı kalmasıdır. Bu yüzden mümkün olduğunca çocuklarını korumak adına bu deneyimlerden uzak olması için çabalarlar. Ebeveyn olarak yapılması gereken, zorlu yaşam olayları karşısında uzak kalmasını sağlamak yerine çocuğun psikolojik sağlamlığını artırmaktır.
Bu makale Mazeret Yok Anaokulu Uzman Psikoloğu Hilal Akmeriç tarafından yazılmıştır.
