Eğitimde Eklektik Yaklaşım

Birçok alanda karşılaştığımız Eklektik Yaklaşım, eğitim ve öğretimde de karşımıza çıkıyor. Eklektizm kısaca bir alanda geçerli olan farklı sistemlerin, teorilerin, stil ve fikirlerin birleştirilerek veya belli parçalarının seçilerek birlikte kullanılmasıdır. Eğitimde eklektik yaklaşım ise oldukça kapsamlı bir konudur. Peki nedir eğitimde eklektik yaklaşım? Eklektik eğitim benimsemiş bir okul veya eğitimciyi anlamak için önce eğitim yaklaşımlarını anlamak gerekir. Okul öncesi eğitim modellerinden uygun parçaların seçilip, bir okulun eğitim anlayışında kullanılmasıyla eklektik yaklaşımın eğitime yansıması ile karşılaşmış oluyoruz. Ülkemizde de kullanılan en yaygın eğitim anlayışları ve eklektik eğitim anlayışını bu makalede sizler için inceledik.

Eklektisizm nedir?

Eklektisizm; bir alanda geçerli olacak şekilde farklı üslup ve unsurlardan seçilip adapte edilerek uygulanan ürün, düşünce, anlayış, sistem biçimidir. Önemli olan seçilen tüm unsurların birbirini destekler ve tamamlar nitelikte olması ve yeni faydalı bir sistem oluşturmasıdır.

Eğitim alanında uzman kimseler, çoğu zaman belli bir sistemi ya da müfredatı benimseyip uygulanmasını önerirken, diğer pek çok yaklaşımı konu dışı tutar. Oysa eklektik yaklaşım benimsemiş bir eğitimci, tek bir modele bağlı kalmayıp öğrencinin bireysel ihtiyaçları doğrultusunda çeşitli eğitim modellerinden en iyi parçaları seçerek yeni bir müfredat oluşturmaktadır. Montessori, High-Scope, Reggio Emilia gibi öğrenci odaklı yaklaşımlar bu tarz karma anlayış oluşturmaya müsaittir.

Ülkemizde Okul Öncesinde En Çok Kullanılan Eğitim Anlayışları

Özellikle okul öncesi eğitimin öneminin her geçen gün daha da anlaşılmasıyla eğitim sisteminde de değişik yaklaşımlar dikkat çekmeye başladı. Çoğu çocuğu merkeze alan ve deneyime dayanan bu yaklaşımlardan en popüler olanları şöyle;

Montessori Yaklaşımı

İtalyan fizikçi Maria Montessori tarafından geliştirilen bu yaklaşım, çocuğun bilgiyi kendi elde etmesine ve hayatı deneyimlemesine olanak tanır. Montessori yaklaşımında eğitim ortamı ve materyalleri, oyuncaklar doğal malzemelerden yapılmıştır. Teknolojik ürünler kullanılmamaktadır. Çocuklara sorumluluk verilerek bilgiyi kendi kendilerine keşfetmeleri sağlanmaktadır. Öğretmen dikte edici değil yol gösterici bir rehberdir.

Montessori yaklaşımı hakkında detaylı bilgi için Montessori eğitimi adlı makalemizi inceleyebilirsiniz.

Waldorf Yaklaşımı

1919 yılında Rudolf Steiner tarafından geliştirilen Waldorf yaklaşımı çocukların çoğunlukla açık havada ve bahçede, doğa ile iç içe bir eğitim almasıdır. Akademik başarı kaygısı barındırmayan Waldorf yaklaşımında farklı yaş grubundaki çocuklar aynı sınıfta birbirlerine katkı yaparak oyuna dayalı bir eğitim alırlar. Bu anlayış çocukların birbirine saygı duyarak, yardımlaşarak toplumsallaşma konusunda ilk adımlarının atılmasına önem verir. Aynı zamanda çocukların bireyselliğini ve özgüvenlerini desteklemek esasına dayanır.

• İstanbul'da Waldorf eğitim yaklaşımı uygulayan anaokullarına buradan ulaşabilirsiniz.
• Ankara’da Waldorf eğitim yaklaşımı uygulayan anaokullarına buradan ulaşabilirsiniz.
• İzmir’de Waldorf eğitim yaklaşımı uygulayan anaokullarına buradan ulaşabilirsiniz.
• Antalya’da Waldorf eğitim yaklaşımı uygulayan anaokullarına buradan ulaşabilirsiniz.
• Bursa’da Waldorf eğitim yaklaşımı uygulayan anaokullarına buradan ulaşabilirsiniz.
• Adana’da Waldorf eğitim yaklaşımı uygulayan anaokullarına buradan ulaşabilirsiniz.

Reggio Emilia Yaklaşımı

Reggio Emilia yaklaşımı, çocukların somut durumlar yaşamaları ve hayatı deneyimleyerek aradıkları cevapları kendilerinin bulması esasına dayanır. Çocukların yaratıcı ve sayısız beceri ve potansiyellerini ortaya çıkarmak ve geliştirmek üzerine çalışmalar yapılmasını destekler. Çocukların eğitim sürecinde aktif rol alarak, teori ve bilgi üreten, araştıran, gözlemleyen ve deneyimleyen olmasını baz alır.

Reggio Emilia yaklaşımı hakkındaki makalemizi inceleyerek daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

High Scope

Yine çocukların kendi deneyimlerini yaratmasına dayanan High Scope Yaklaşımı ile çocukların kendi becerilerini fark etmesi, planlama yapabilmesi ön plandadır. Çocukların özgüven geliştirmesi, bilgi edinme sevgisi kazanması ve girişimci olmaları amaçlanır. Bunun için çocuklar kendi seçimlerini yapabilecekleri bir ortamda destekleyici aktiviteler yaparak öğrenirler. Bu sayede çocuklar analitik düşünebilen, problem çözme yeteneği gelişmiş bireyler olarak yetişmektedirler.

High Scope eğitim yaklaşımı adlı makaleden daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Bu ve benzeri eğitim yaklaşımları özellikle okul öncesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. İşte bu okul öncesi yaklaşımlarının en yararlı kısımlarının alınıp yeni bir sistemde birleştirilerek oluşturulan eğitim modeline de eklektik eğitim yaklaşımı diyoruz.

Okul Öncesinde, En İyi Sistem Parçalarından Oluşan Bir Yaklaşım!

Hazır müfredatlarla belirli ünite, konu, etkinlik ve öğrenme sistemi oluşturulurken her bir çocuğa aynı müfredat sunulması maalesef bir dezavantajdır. Çünkü her çocuğun bireysel, biyolojik, bilişsel, duygusal ve psikolojik farklılıkları mevcuttur. Her içerik ve materyal her çocuğa uygun değildir. İşte eklektik yaklaşım, bu farklılıklardan yola çıkarak her bir sistemdeki ve modeldeki, çocuğa uygun ve en etkili kısımları seçerek yeni bir eklektik model oluşturur. Çok çeşitli beceri alanlarına hitap ederek çocukların çok yönlü gelişimini hedefler.

Ülkemizde ve dünyada uygulanan ve popüler olan okul öncesi modelleri genelde eklektik yaklaşıma göre oluşturulmuştur. Bunların başında Creative Curriculum (Yaratıcı Öğretim Programı) gelir. Bunun yanında öğretmenler veya okul kendi eklektik eğitim anlayışını dilediği gibi oluşturmaktadır. Eğitim modelleri kadar net sınır ve uygulamaları olmadığı için yaklaşımlardan istenen kısımlar alınıp okul müfredatına uygulanabilmektedir.

İstanbul, Ankara ve İzmir’de eklektik yaklaşım uygulayan anaokullarını inceleyerek, size uygun okulları keşfedebilirsiniz.

Eklektik Uygulamalar Birçok Farklı Bakış Açısı Sağlar

Hazırlanan eklektik eğitim programı, çok yönlü ve gelişimsel, öğrenciyi deneyim, sorumluluk, yaratıcı düşünce bakımından geliştirecek deneyimler kazandırmalıdır. Eklektik yaklaşım, tek bir bakış açısı ile değil, farklı birçok bakış açısı ile konuyu ele almaktadır.

Ülkemizde uygulanan yaygın modelde de, çocuk odaklı, çocukların beklenti ve ihtiyaçlarına uygun, çeşitli yaklaşımların en önemli parçalarının alındığı ve bir arada kullanıldığı eklektik model kullanılmaktadır.

Yaşadığımız yüzyılda, insan, biyolojik, psikolojik, yönü baskın olan ve sosyal bir varlık olarak tanımlandığı için, insan davranışının açıklanmasında eklektik yaklaşım kullanılması gitgide yaygınlaşmaktadır. Bu yüzden her model ve yaklaşımın sunduğu en iyiyi alıp, farklı bir sistemde birleştirilmesi, eğitim sistemi içinde sürekli yenilenen ve değişen dinamik bir yapıyı öne çıkararak tek düzeliği ortadan kaldırmaktadır.